Saç Dökülmesi
Sağlıklı bir saç derisinde ortalama 100 bin adet saç bulunur ve erişkinlerde yıkanma ve
taramaya bağlı olarak günde ortalama 100-150 adet saç teli dökülmesi normal kabul edilir.
Saçın evreleri üçe ayrılır. Büyüme evresi en uzun süren evredir. Bu evreyi tamamlayan saç daha sonra birkaç hafta süren gerileme evresine (2-3 hafta) girer. Bu evreden sonra da saç dökülme evresine girecektir. Dinlenme evresine giren saç, saç folikülü ile olan bağlantısını kaybeder ve 2-4 ay içinde dökülür. Dökülen saçın yerine saç folikülünden yeni saç üretilir. Sağlıklı bireyde saçların %20'si zaten dökülme fazındadır. Bu oran %20'nin üzerine çıktığında bu saç dökülmesi patolojiktir.
Saç dökülmesinin nedenleri nelerdir?
Saç dökülmesinin birçok sebebi vardır. Bunlara değinecek olursak genetik faktörler,
geçirilen sistemik hastalıklar (covid enfeksiyonu, HIV), stres, vitamin ve mineral eksiklikleri,
demir eksikliği, tiroid hormonlarında olan dengesizlik, saçlı deriyi de etkileyen liken, mantar,
akne, folikülit gibi hastalıklar, hormonal nedenler, hızlı zayıflama, genetik yatkınlık, kemoterapi,
yanık, travmalar, ağır metal zehirlenmeleri ve kullanılan bazı ilaçlardır (örn:doğum kontol
hapları, antiepileptikler, tiroid baskılayıcı ilaçlar) . Doğum sonrasında da ilk 2-3 ayda da saç
dökülmesi beklenir.
Saç dökülmesinin bir diğer nedeni de kozmetik uygulamalardır. Saç boyaları, saç rengini
açmak için kullanılan kimyasallar, seramik saç düzleştiricileri ve fön gibi yüksek ısıya maruziyet
saç dökülme sebeplerindendir.
Ayrıca son zamanlarda popüler olan at kuyruğu şeklinde saçları sıkı toplamak veya saçı
dibinden itibaren sıkı örmek de saç köklerini uzun süre travmaya maruz bıraktığı için traksiyon
alopesisi dediğimiz dökülmeye sebep olmaktadır. Bu tip dökülmede de saçın ön hattı geri çekilmeye başlar.
Androgenetik alopesi nedir?
Androgenetik alopesi kıl foliküllerinin dolaşımdaki androjenlere aşırı duyarlılığı sonucunda ve genetik yatkınlık zemininde gelişmektedir. Muayenede saç telinin çapında incelmeler görülür. Daha ileri aşamalarda kıl kökü tamamen yok olur ve kellik oluşur. Androgenetik alopesi 70 yaşa kadar erkeklerin %80'inde kadınların ise %50'sinde görülmektedir.
Androgenetik alopesisi olan hastalarda, testosteronu dihidrotestosterona dönüştüren 5 alfa reduktaz enziminin aktivesinin artmış olduğu görülmüştür. Artan bu enzim de saç telinin incelmesinden sorumludur. Erkeklerde ergenlikle birlikte artan androjenler nedeniyle başın verteks dediğimiz tepe noktasındaki saçların dökülmesi ve frontal saç hattının gerilemesiyle kendini gösterir. Kadınlarda genellikle ön saç çizgisinin korunarak, başın üst bölümündeki saçlar seyrek hale gelir. Çam ağacı şeklinde bir dökülme paterni vardır. Bu dökülmenin sebebi androjenlere artmış yanıt veya genetik eğilimdir. Özellikle menapoz sonrası dönemde, böbrek üstü bezleri tümörlerinde, polikistik over sendromunda ve emzirme döneminde görülebilir.